HAK VE SORUMLULUKLARIMIZ

Öğretmenimiz, "insan haklan, özgürlüklerimiz ve sorumluluklarımız" konusunda bir ödev verdi. Kapı komşumuz Güner Aydın amcaya başvurdum. Onun çok zengin bir kitaplığı var. İlk sorumu sordum:

Güner amca, Atatürk döneminde hangi hak ve özgürlüklere kavuştuk?

İnsanlar doğdukları günden başlayarak birçok hakka sahip olurlar. Cumhuriyetten önce hak ve özgürlüklerimiz sınırlıydı. Kadınlarla erkekler aynı haklara sahip değillerdi. Atatürk'ün önderliğinde cumhuriyet yönetimi kuruldu. Bu dönemde çıkarılan yasalarla, onurlu bir yaşam sağlayan hak ve özgürlüklere kavuştuk. Yargı hakkımız var. Hiç kimse yargılanmadan, yargıçlar karar vermeden cezalandırılamaz. Düşünce özgürlüğümüz var. Düşüncelerimizi hiç kimseden izin almadan sözle ya da yazarak açıklayabiliriz. Serbestçe gezme, iş kurma, ev kurma özgürlüğüne sahibiz. Oturduğumuz konutun dokunulmazlığı vardır.

işte bunu anlayamadım. Konut dokunulmazlığı ne demektir?

— Kimse bizden izin almadan evimize giremez. Evler yargıç kararı olmadan aranamaz. Konut dokunulmazlığı suçu işleyenler, ağır cezalarla cezalandırılır. Ayrıca istediğimiz yere yerleşir, orada ev kurabiliriz.

—    Güner amca, bir de seçme, seçilme hakkını açıklar mısınız?

— Türk halkı kendi yöneticilerini kendi seçer. Köy muhtarını köy halkı, mahalle muhtarını mahalle halkı seçer. Belediye başkanını, belediye meclisi üyelerini o belde ya da kent merkezinde oturanlar seçer. Milletvekilleriyle il genel meclisi üyelerini o ilde oturanlar seçer. Cumhurbaşkanını TBMM üyeleri (milletvekilleri) seçer. Her yurttaşın seçme, seçilme hakkı var. Seçilmek bir haktır. Seçimlerde sandık başına giderek oy kullanmak bir ödevdir. Ödev ve sorumluluklarımız bu kadar değil. Yirmi yaşını dolduran her Türk erkeği askere çağrılır. Askerlik yurdumuzu koruma, kollama görevidir.

Başka ödev ve sorumluluklarımız var mı?

Elbette. Her yurttaş kazandığı paradan devlete vergi verir. Her yurttaş öz
gürlüklerini kullanırken yasalara uymak zorundadır. Atatürk, bu görevlerin düzenli ve eksiksiz olarak yerine getirilmesini istemiştir. Bu da onun yurttaşlık görevlerine ne kadar önem verdiğinin bir kanıtıdır.

Nurten ÖZTÜRK
 Bütün Derslere Kaynak